Bugün vajinanız nasıl kokuyor? Günlük ped kullandığım uzun yıllar boyunca benimkisi çiçek gibi kokardı. Bir süre ablamın önerdiği Avon’un vajina temizliği için özel sabununu kullanmıştım. O çam ağacı gibi kokuyordu hatırladığım kadarıyla. Hiç kullanmadım, ama vajinal duşun da kötü kokulardan arınmak için bir yöntem olduğunu biliyordum.
Vajinal duşun sağlıksızlığı
Hemen söyleyelim: Vajinal duş gereksiz olduğu kadar zararlı da. Vajinanın doğal bakteri dengesini ve PH’sini bozup enfeksiyonlara olan direncini azaltabiliyor. Bunun üstüne vajinal duş için kullanılan aletlerin temizliğinin tam olarak sağlanmaması enfeksiyon riskini daha da arttırıyor. Vajinanın vajina gibi kokması da bayağı önemli; eğer bir anda kokusu değişirse bir hastalık belirtisi olabilir ve bu hastalığı hızlıca yakalayabilirsiniz. Ama hep çiçek gibi kokarsa bunu farkedemeyebilirsiniz.
Gençken bu ‘vajinam aman sakın vajina gibi kokmasın’ olayını hiç sorgulamamıştım. Tabii ki vajinam ben bir şeyler yapmazsam iğrenç kokuyordu! Kokulu ped kullanmak çok da zor değildi. Peki kadınlar vajinalarını temizlemek için başka ne yöntemlere yönlendirilmişlerdir dersiniz? Mesela Domestos’un herhangi bir ürününü kullanmış kadın var mıdır? Eğer 1900’ilerin ilk yarısında kuzey Amerika’da yaşamışsa, belki.
Lysol diye bugünlerde tuvalet temizlemek için kullandığımız bir ürün, bir zamanlar ABD ve Kandada’da vajinal temizlik ürünü olarak pazarlanıyormuş. Aynı marka altında farklı ürünler falan değil, bildiğiniz aynı ürün. Aslında şimdiki halinden biraz değişikmiş o zamanlar, hakkını verelim: 1953’te içinde cresol yerine ortho-hydroxydiphenyl kullanmaya başlanmış. Çünkü cresol dört kat daha toksikmiş şu anda kullanılan kimyasala kıyasla. Benim marketten aldığım Lysol’da da zaten cilde temas etmemesi uyarısı var. Ne kadar her düşündüğümde vajinam kapanıp kendini korumak istese de, bu olay çok enteresan ve nereden tutsanız elinizde kalıyor!
Kadın zerafeti ve vajina kokusu
Vajinal temizlik ürünü olarak tanıtılan Lysol reklamlarıyla başlayalım. 20. yüzyılın günlük cinsiyetçiliği her kelimesinden damlıyor bu reklamların! Soldaki reklamı ele alın mesela: Kapı dışarı edilmiş bir kadın, ‘Lütfen Dave, lütfen beni dışlama!’ diye yalvarırken kapıda üzerlerinde ‘şüphe, kısıtlama (inhibition’ı nasıl çevirsem?), özensizlik’ yazan kilitler görülüyor. Resmin altındaki yazı her şeyi açıklıyor: ‘Bir kadın çoğunlukla kişisel bir ihmalden gelen şüphelerin onu mutlu bir evlilikten uzaklaştırdığını farketmez.’ Reklamın devamında bir erkeğin karısına olan aşkı sönmeye başlarsa kadının kocasından önce kendini sorgulaması gerektiği anlatılıyor. Bahsedilen en önemli kişisel ihmal ise kadının zerafetini zedeleyen kötü kokulardan arınmayı unutması. 1950’lerdeki bir reklamda kirli vajinasından dolayı arkadaş grubundan dışlanan bir kadın bile var. Reklamlardaki kadınların hepsi kocalarının birdenbire soğuklaşmasından, hatta başka (güzel kokan, temizliğine önem veren, zerafetli) kadınlara gitmelerinden kendilerini sorumlu tutup, çözüm olarak vajinalarını Lysol’la temizlemeye yönlendiriliyor. Kadın zerafetinin bu kadar ön plana çıkarılması bana annemi hatırlattı açıkçası. O da bize hep zarif olmamız gerektiği tarzında öğütler verirdi. Bir diğer öğüdü ise ‘Erkeğin çirkini olmaz. Ama kadının güzel ve istenir olması için kendine bakması lazım.’ idi. Tabi bir de Dove’un ‘kadınlar çiçektir, su ister nem ister’ reklamları da var gençliğimi şekillendiren.
Doğum kontrol yöntemi olarak vajinal duş
Lysol reklamları sadece hijyen vaat etmiyor aslında. Lysol vajinanızdaki mikropların yanında spermleri de öldürüyor! En azından öyle düşünülüyormuş 90’ların ilk yarısında. ABD’de evli çiftlerin 1965’e kadar, bekarların ise 1972’ye kadar doktor onaylı olmayan herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanması yasak. Ne yapsın bu kadınlar peki? Sürekli hamile kalıp kocalarına bebek zırıltısı mı dinletsinler? Hayır! Seviştikten sonra vajinalarını Lysol’la temizlemeleri yeter. Tarihçi Andrea Tone’dan öğrendiğimize göre bu reklamlar Lysol’u ABD’de en çok satılan doğum kontrol yöntemi yapmış Büyük Buhran zamanlarında. Yani yasal olmayışı doğum kontrol yöntemlerinin kullanılmadığı anlamına gelmiyor; kaçak kondomdu, kireç sökücüydü, bir yolunu buluyor insanlar.
Bu arada Tone’un kitabı ‘Devices and Desires: A History of Contraceptives in America’ (Araçlar ve Arzular: Amerika’daki Doğum Kontrol Yöntemlerinin Tarihi) ABD’nin doğum kontrol kullanımı tarihçesini anlatan çok kapsamlı ve ilginç bir kitap. (Türkiye’deki doğum kontrol yöntemleriyle ilgili istatistikler Hacettepe Üniversitesi tarafından 1968’den beri hazırlanan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması adlı beş yılda bir yapılan çalışmalar ile bildiriliyor. )
Çok geç olmadan söyleyelim: Vajinal duş etkili bir doğum kontrol yöntemi değil. Lysol kullanan kadınların yarısı da hamile kalmış zaten. Tabi Lysol kullanmaktan ölmedilerse, ki ölenler de olmuş.
Vajina kokulu tuvaletlerden akıp giden spermler… Çok Lysol kullanmaktan bir hoş olan beyin…
Bu hafta ortak kullanılan banyomuzu temizleme sırası bende. Ama kullandığım ürünlere nasıl aynı gözle bakabilirim artık? Temizlikteki tek arkadaşım Lysol, tuvaletimi çam ağacı gibi kokuturken zamanında söylediğin yalanları unutmayacağım!
