Mariame Kaba ve Brit Schulte’nin The Appeal’da yayınlanan 6 Kasım 2017 tarihli “NOT A CARDBOARD CUT OUT: CYNTOIA BROWN AND THE FRAMING OF A VICTIM” başlıklı makalesinin çevirisidir.
6 Ağustos 2004 akşamı, Cyntoia Brown kendisini cinsel ilişki için eve götüren Nashville sakini 43 yaşındaki Johnny Allen’i vurarak öldürdü. Brown’ın polise anlattığına göre olay nefsi müdafaaydı. Allen Cyntoia’yı evine götürdükten sonra ona silahlarını göstermişti, aralarında çeşitli tüfekler de vardı. Cyntoia’nın mahkemede verdiği ifadeye göre, yataktayken adam şiddetli bir şekilde kızın cinsel organını avuçlamış, tehditkâr tavırlar göstermeye başlamıştı. Cyntoia can güvenliğinin tehlikede olduğunu düşünmüş ve çantasından çıkardığı silahla adamı vurmuştu.
Cyntoia yetişkin müşterisinin ona göstereceği şiddetten kendisini korumak için bu şekilde hareket etmiş olmasına rağmen Nashville savcılığı kızın Allen’i hırsızlık amacıyla vurmuş olduğunu savundu. Cyntoia 25 Ağustos 2006’da tutuklandıktan sonra mahkemede yetişkin olarak yargılandı ve birinci derecede kasten adam öldürme, birinci derecede ağır cinayet suçu ve “silahlı soygun” suçlarından hüküm giydi. Cyntoia halen Tennessee’de çoklu müebbet cezasını çekiyor. Ve ancak 51 yıl hapis yattıktan sonra şartlı tahliyeden yararlanabilecek.
Kasım ayının sonlarında Rihanna, Kim Kardashian ve Lebron James gibi ünlüler Cyntoia’nın dava süreciyle ilgili bazı ayrıntıları sosyal medyada paylaştığında Cyntoia’nın davası tekrar manşetlerde yer almaya başladı. Rihanna Instagram’da şunları yazdı: “ #ADALET’in tanımı falan mı değişti?? Sistem tecavüzcüleri koruyup kurbanları hayatlarının sonuna kadar hapse atıyorsa bir şeyler çok yanlış gidiyor demektir! Bu çocuğun hüküm giymesinden sorumlu olan her bir kişiye sesleniyorum, umarım çocuğunuz yoktur çünkü hak edene cezasını verdiği için cezalandırılan sizin kızınız olabilirdi! Kim Kardashian Twitter hesabından Cyntoia’nın avukatlarına ulaştığını ve #CyntoiaBrownaÖzgürlük getirmek adına neler yapılabileceğini sorduğunu paylaştı.
Tutuklanmasının üzerinden 13 yıl geçtikten sonra Cyntoia’nın davası neden halkın tepkisini çekti bilinmiyor. Cyntoia’nın avukatlarından Charles Bone, Buzzfeed’e konuştu ve ünlülerin Cyntoia’nın davasını neden şimdi keşfettiklerini bilmediğini ama gösterilen ilgiden memnun olduğunu söyledi. Bone, “Bu sorun halkın tepkisini çekecek kadar önemli,” dedi, “özellikle de günümüz kültüründe.”
Cyntoia’nın salınmasını talep eden imza kampanyaları ve cezasının hafifletilmesini isteyen dilekçeler internette dolaşırken Cyntoia’nın hüküm giymesiyle gündeme gelen sorunları ve Cyntoia’nın hapisten çıkarılması için yapılan baskıları da dikkate almak gerekiyor.
Cyntoia’nın mahkemede verdiği ifadeye göre: olayın gerçekleştiği zamanda Nasville InTown Suitleri’nde bir odada yaşayan Cyntoia, pezevengi ve erkek arkadaşı, “Kut Throat” (Kesik Boğaz) lakaplı Garion McGlothen kendisine para kazanması gerektiğini söylediği için Allen’in evine gitmiş. Cyntoia, Kut Throat ile beraber yaşadığı yaklaşık 3 hafta boyunca adamın defalarca fiziksel ve cinsel istismarına uğramış.
Cyntoia, 2011’de çekilen PBS belgeseli “Hayata Karşı Ben: Cyntoia’nın Hikayesi (Me Facing Life: Cyntoia’s Story)”nde saldırı gecesi ve Allen’in ölümü hakkında konuşma fırsatı buldu. Cyntoia, Allen’la tanıştığında sokaklarda seks işçiliği yapabilmek amacıyla Doğu Nashville’e gitmek istiyordu ve onu götürebilecek bir araç arıyordu. Allen da o sırada Sonic Arabaya Servis fast food dükkanının otoparkında kiralayabileceği bir seks işçisi için bakınıyordu. Allen, Cyntoia’ya teklifte bulundu ve ücreti 200 dolardan 100 dolara indirebilmek için pazarlık yaptı. Sonunda 150 dolara anlaştılar.
Cyntoia hayatta kalma stratejilerini, hayatını sürdürebilmek için seks işçiliği yapmak ya da ergenlik çağında yetişkin bir pezevengin fahişeliğini yapmak olarak tanımlıyor. Cyntoia, Kut Throat tarafından seks işçiliğine zorlandığını söylese de kendini hiçbir zaman çocuk seks kölesi olarak tanımlamıyor. Bu terim şimdilerde sosyal medyada Cyntoia’nın yaşadıklarını tanımlamak için destekçileri tarafından kullanılıyor. Bu tip sansasyonel ifadeler seks ticaretinde ve sokak işçiliğinde kullanılan gençlerin yaşadıklarının karmaşıklığını basitleştiriyor ve gölgeliyor. Seks ticaretinde yer alan genç kadınların yaşadıklarını tanımlamak için hangi ifadeleri tercih ettiklerini kendilerinden dinlemek daha yararlı olacaktır.
Shira Hassan, artık faaliyet göstermeyen Chicago merkezli Genç Kadınları Güçlendirme Projesi’nde yardımcı yöneticilik yaparken seks ticareti ve sokak işçiliği yapan kızlarla çalışmış. Hassan seks ticaretini “bu kızların seksi ya da cinselliklerini para, hediye, yaşamsal ihtiyaçların giderilmesi, çeşitli belgeler, kalacak yer, uyuşturucu gibi şeyler karşılığında sattıkları ya da satmaya zorlandıkları her tür durum” olarak tanımlıyor.
Hayatta kalabilmek için seks işçiliği yapmak ya da seks ticaretinde yer almak, gençlerin aile evinden ayrıldıktan sonra hayatlarını sürdürebilmelerinin bazen tek yolu oluyor. Bu durum beyaz olmayan, kuir (queer) ve trans bireyler gibi daha az imkânı ve fırsatı olan gençlerin durumunda daha çok görülüyor. Hayatta kalabilmek için seks işçiliği yapan ergenlik çağındaki gençlerin çoğu güvenli olmayan ev ya da konutlar, iş ve uygun fiyatlı konut bulmada zorluk, cinsiyet uyumlama operasyonları da dahil bütün sağlık hizmetlerinden yararlanma ve ruhsal sağlık hizmetlerine erişimde zorluk, yoksulluk, ırkçılık, homofobi ve kadın düşmanlığı gibi gerçeklerle yüzleşmek zorunda kalıyor.
Hassan sokak işçiliğini şöyle açıklıyor: “Para karşılığında yapılan ve vergilendirilmeyen her türlü iş. Bu saç örmek de olabilir, sokağın köşesinde CD satmak da. Kişiye para kazandıracak ve ihbar edilmeyecek şeyler. Kızlar sokakta çalışırken bu gibi yöntemleri kullanarak hayatlarını kazanmayı öğrenmişler.”
İnsan pazarlama ise zor kullanılarak, sahtekarlıkla ya da tehditle yaptırılan her türlü işçiliktir. Bu seks işçiliği de olabilir ama sadece bununla sınırlı kalmaz. Pazarlanan ve seks ticareti sırasında ağır şiddet gören gençlerin var olduğu bir gerçek. Ancak yasalar seks ticareti yapan 18 yaşın altındaki her çocuğu kendi deneyimlerinden bağımsız olarak pazarlanıyor olarak tanımlasa da para karşılığı seks yapan her gencin pazarlandığını varsaymamak gerekir. Öyle olduğunu varsaymak onların yaşadıklarının karmaşıklığını görmezden gelmek olur ve onlara söz hakkı ve kendi kararlarını verebilme yetkisi tanımamış oluruz. Buna kendi deneyimlerini tanımlama ve kendi çözüm yollarını bulma hakkı da dahil. Onların yaşamları “mükemmel kurban” hikayelerine konu olup basitleştirilmemeli.
Yetişkinlerin seks ticaretinde yer alan gençlerin hikayelerini onun üzerinden anlatabileceği kartondan bir manken değil Cyntoia. O korkunç bir şekilde şiddete uğramış bir genç kadın ama bundan ibaret değil. Onun da anlatacak hikayesi var ama Cyntoia’nın bazı destekçileri ona söz hakkı tanımadan, onu sadece kurban olarak göstererek Cyntoia’nın kendi canını koruduğu, hayatta kalmak için mücadele verdiği ve şiddete direndiği hikayesinin insanlar tarafından saygı görmesini zorlaştırıyor. Cyntoia’nın bütün gerçekliklerini anlatmanın bir yolunu bulmalıyız. Hem kendi canını korumaya hakkı olan bir şiddet mağduru olarak hem de hayatta kalmak için elinden geleni yapan bir genç kadın olarak.
Cyntoia’nın davasının tekrardan gündeme gelmesi seks ticareti ve sokak işçiliği yapan gençlerin hayatlarının iyiye gitmesini sağlayacak mı? Yoksa davasına şimdilerde gösterilen ilgi ve seks “köleliği” ya da ticaretinin kurbanı olarak gösterilmesi, siyahi kadınların sürekli dışlandığı “mükemmel kurban” portesi çizme amacıyla kendi seslerini bastırarak ve yaşadıklarının karmaşıklığını görmezden gelerek onları daha da ötekileştirmiş mi olacak?
“Mükemmel kurban” tiplemesine uymayan genç kadınlar ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalıyor. Ya kendi canlarını korudukları için ağır şekilde cezalandırılıyorlar ya da “tacirlikle” suçlanıp sözde onları koruma amaçlı çıkarılan yeni kanunlara dayanarak uzun hapis cezalarıyla tehdit ediliyorlar. “Cezai hukuk sistemi” tarafından cezalandırılmadıklarında bile, çünkü bu sistemin adaletli olduğuna falan inanmıyoruz, son on yılda eyaletler tarafından kabul edilen yasaların çoğu onları çocuk esirgeme kurumu gibi zamanında orada gördükleri zarardan dolayı kaçmış oldukları yerlere geri dönmeye zorluyor. Ya da seks ticaretine hangi şartlar altında başladıklarıyla ilgilenmeyen “tedavilere” zorlanıyorlar. Eğer bunlara “razı gelmezlerse” ki “mükemmel kurbanlardan” da bu bekleniyor, onlar da şiddet mağduru olan diğer birçok kişi gibi ihtiyaç duydukları ve hak ettikleri desteği görmek yerine kendilerini bir hücreye tıkılmış olarak buluyorlar. Mahkeme ve hapishaneler şiddet mağdurlarını yargılayarak ve tutuklayarak onlara saldırganları gibi davranarak cezalandırıyorlar. Bu da mağdurun yaşadığı travma ve istismarın devam etmesine ve artmasına neden oluyor.
Cyntoia’yı çocuk kalmaya zorlamak da yanlış. Davasının yeniden gündeme gelmesiyle grafik tasarımcılar, Brown’un iki yandan örülü saçlarıyla duruşmaya çıkan 16 yaşındaki halini çizdiler ve çizime “Cyntoia’ya Özgürlük” yazısını eklediler. Yine aynı yaşlardayken çekilmiş bir resmi, tecavüz zanlısı Brock Turner’in sabıka fotoğrafıyla yan yana koyulmuş, hatalı yaşı ve davanın doğrulanmamış detaylarıyla birlikte ‘meme’ haline getirilmişti. Başka meme’ler Cyntoia’nın maruz kaldığı şiddetin sorumlusunun bir tür “pedofil seks ticareti ağı” olduğunu iddia ediyordu. Bu resimler ve meme’ler neden ortalıkta dolaşıyordu? 29 yaşında yetişkin siyahi bir kadın yeterince sempatik bir kurban değil miydi? Eğer öyleyse, neden? Medya ve halkın mükemmel kurbanı destekleme arzusunun sonucunda, yaşanan travmanın kabullenilmesi ve iyileşme süreci göz ardı ediliyor. Mükemmel kurban edilgendir, agresif değildir. Uyuşturucu geçmişi yoktur ve olayın öncesinde cezai hukuk sistemiyle bir alakası olmamıştır. “Masumdur” ve insanlar tarafından saygı görür.
Ancak mükemmel kurban diye bir şey yoktur. Yirmi dokuz yaşındaki Cyntoia da 16 yaşındaki Cyntoia kadar özgürlüğüne kavuşmayı ve bu “suçtan” aklanmayı hak ediyor.
Cyntoia’nın başından trajik ve adaletsiz olaylar geçmiş olsa da bunları yaşayan bir tek o değil. Biz bu makaleyi yazarken haksız yere suçlanan başka bir mağdur Alisha Walker’dan telefon aldık. Alisha, bu yılın mart ayında tutuklanıp götürüldüğü Illinois’deki Decatur Islah Merkezi’nden bizi arıyordu (eğer özgür bırakılmazsa 10 yılını daha orada geçirecek). Alisha, Cyntoia’nın davasıyla ilgili olarak, “O harika bir kadın, çok cesur,” dedi. “Hadi be, 16 yaşında mıymış? Kimse bu şekilde zarar gördüğü için cezalandırılmamalı. O kız yapması gerekeni yapmış.”
2014 yılında kendisini ve arkadaşını saldırgan bir müşteriden korurken Alisha daha 19 yaşındaydı. Adam onları korunmasız sekse zorlamıştı, tecavüz etmekle ve bıçaklamakla onları tehdit etmişti. Alisha da Cyntoia gibi ve onlardan önce aynı şeyi yaşayan kızlar gibi mücadele etmişti. Alisha’nın nefsi müdafaa eylemi, onu manipülatif bir suç dehası olarak gören ırkçı mahkeme sisteminin şiddetine maruz kaldı. Alisha ve Cyntoia, doğalarında var olan suçluluk bedenlerine işlemiş, masum oldukları kanıtlanana kadar suçlu olarak görülen iki genç siyahi kadın. Ancak şu an yürürlükte olan hukuk sistemi onların masum olarak görülmelerine izin vermez, veremez. Aksine Cyntoia ve Alisha’nın göstermiş olduğu öz sevgi ve öz savunma eylemleri otorite mensupları tarafından suç olarak görüldü. Verdikleri bu kararın arkasında ırkçılığın ve fahişe nefretinin hapishanelere has izleri var.
Mahkemeler tarih boyunca siyahi kadınların, kadınların ve trans bireylerin nefsi müdafaa eylemlerini orantısız bir şekilde cezalandırdı. Nefsi müdafaanın cezalandırılması Cyntoia’nın davasından önceye dayanıyor; Lena Baker Dessie Woods ve Rosa Lee Ingram davalarında bunun örnekleriyle karşılaştık. Bu durum Cyntoia’nın hüküm giymesinden 13 sene sonrasına kadar uzanıyor. GiGi Thomas, CeCe McDonald, ve Ky Peterson’unki gibi daha güncel davalarda da bu tip orantısız cezalara tanık olduk. Bu isimler ve hikayeler sadece bizim bildiklerimiz. Manşetlerde yer bulamayan, sosyal medyada ses getirmeyen ya da onlar adına savunma kampanyaları düzenlenmeyen bunlar gibi daha niceleri var.
O zaman #CyntoiaBrownaÖzgürlük. Yalnızca hayatı için mücadele ettiği için 13 yıldır haksız yere tutulduğu kafesten değil; ona söz hakkı tanımayan, şiddet mağduru olmanın ne anlama geldiğine karar veren ve kontrol eden hikayelerden de kurtulsun. Seks ticaretinde yer alan her genci ve her şiddet mağdurunu da kurtaralım. Genç Kadınları Güçlendirme Projesi’nin sözleriyle, “Seks ticaretinde yer alan kızlar ve genç kadınlar için sosyal adalet demek kontrol, cezalandırma ve şiddet olmadan kendi bedenlerimizle ve hayatlarımızla ilgili kararları verebilme gücüne sahip olmak demektir… Sorun bizler değiliz – çözüm biziz.”
