Bu cümlelerde küçük erkek çocuklar Kübra Abla’larından futbol tavsiyeleri istiyor, evet. Ne bu cümleler hayal ürünü ne de çocukların heyecanla seslendikleri Kübra Abla hayali bir karakter. Kübra Keskindokur, Türkiye’nin ilk online futbol okulunda her hafta yeni bir video yayınlıyor. Kadın futboluna ilgiyi artırmak, futbola dair hakim bakış açısını değiştirmek ve küçük futbolcuların stresle değil keyifle spor yapmalarını sağlamak için bu projeyi yaratan Keskindokur’u yakından tanıma isteğiyle, aşağıda okuyacağınız keyifli sohbeti gerçekleştirdik.
Klasik bir soruyla giriş yapacağım, futbol hayatınız nasıl başladı?
Türkiye’de futbol babadan öğrenilir. Babamın bana aldığı ilk oyuncak olan top sayesinde futbolla tanıştım. Babam ve kız kardeşimle birlikte her hafta sonu futbol oynadık, işin tekniğini ve mantığını öğrendik. Şansım dolayısıyla ortaokuldaki beden eğitimi öğretmenim, Avrupa’da şampiyonluklar yaşamış Dinarsu’da ve kadın futbol milli takımında oynuyordu. Beni keşfetti ve takıma götürdü. Ortaokuldayken arkadaşlarımla kız futbol takımı kurup maçlar düzenlerdik. Lise hazırlığa başladığım yıl 99’da Türkiye’nin en kaliteli kadın futbolcularından oluşan Marshall Spor’da lisanslı olarak futbol oynamaya başladım. İlerleyen yıllarda Dinarsu, DostlukSpor ve ZeytinburnuSpor’da forma giydim. Üniversiteye giriş yılımda kadın futbol liglerinin kapatılması kariyerimde İngilizce öğretmenliğini tercih etmeme neden oldu. İngilizce öğretmeni oldum ancak futbol, Kübra ile Futbol Projesi’ni hayata geçirene kadar hayatımda hobi olarak yer almaya devam etti.
Türkiye’nin ilk online futbol okulu olan ‘Kübra ile Futbol’ fikri nasıl aklınıza geldi, yaratım sürecinizden biraz bahseder misiniz?
Evet, kadın futbolunda bir ilki gerçekleştirdik. Gerçi ülkemizde maalesef erkekler için bile böyle bir proje yok. Hem erkekler hem kadınlar için ilkiz. Futbolun içinde büyüyenler olarak yapacaklarımız olduğunu biliyorduk. Birilerinin bu misyonu üstlenmesi, ilgisizliğe dur demesi gerekiyordu. Kadın futbolundan gelen, kurumsal büyük şirketlerde pazarlamanın nasıl olması gerektiğini bilen ve eğitimin öneminin farkında olan bir iletişimci, eğitmen ve sosyal medyada profesyonel bir ekip, tutkuları ile tecrübelerini masaya dökünce, gençlerin geleceği için asıl düşündürücü şey bu projenin ortaya çıkmaması olacaktı. İnandık, çalıştık ve bir ay gibi kısa sürede gençlerimize hizmet vermeye başladık. İsmimizi ise özellikle “Kübra ile Futbol” olarak seçtik. Futbolun bir kız ismi ile birleşmesini ve akıllarda kalmasını istedik. Eğitim içeriğimizi, yol haritamızı çizdik ve hemen çekimlere başladık. Gelen pozitif yorumlar ve projemizin gençler tarafından sahiplenilmesi bizim en büyük motivasyonumuz oldu.
Youtube kanalınızın yanı sıra bir de internet siteniz var. Aynı zamanda çeşitli futbol okullarını ziyaret ediyorsunuz. Çektiğiniz videolara gelmeden, futbolla ilgili diğer çalışmalarınızdan bahseder misiniz?
Hedef kitlemiz olan gençlere nasıl ulaşabiliriz? Cevap çok basitti. Eğitimi dijitale kaliteli bir şekilde dönüştürerek. Resmi internet sitemiz bizim yüzümüz. Tüm haberlerimize, projelerimize, eğitim videolarımıza ve basında hakkımızda çıkan kayda değer tüm bilgilere takipçilerimiz kolaylıkla erişebiliyorlar. Youtube ise sadece futbol eğitimlerimizden faydalanan gençler için. Bu mecrayı seçmemizin bir nedeni de global dünyaya ayak uydurabilmek. Şu an tüm dünyadan izleniyoruz. Bilgi paylaşıldıkça çoğalır, aynı mutluluk gibi… Futbol bizim için mutluluk! İnternetten bizi keşfeden futbol okulları bize ulaşıyor çünkü biliyorlar ki bizde ayrımcılık yok. Yaşadığı şehirde kız futbol takımı olmayan kızlarımızın futbolu kendi kendilerine öğrenebilmeleri için çıktığımız bu yolda kapımız futbolu seven tüm gençlere açık. Futbol, günümüz pazarlama dünyasının bize dayattığı gibi ayrımcı değil, aksine birleştirici bir spor. Evet, spor pazarlaması enerjisini tutkudan ve taraftar olmaktan alır ancak bütünleştirici gücünü fark edenler başarıya ulaşır. Biz de bu vizyon ile bizi davet eden futbol okullarını (kız futbolcuları olmasa dahi) ziyaret ediyor ve kadın futbolcu kimliği ile bilgi ve tecrübelerimizi aktararak sporun cinsiyet işi olmadığını bir nebze de olsa aşılamak istiyoruz. Şanslıyız ki erkek takım antrenörlerimiz de bize çok değer veriyor.
Ayrıca kadın futbolcularımıza ‘Futbolun Pırlantaları’ diyoruz. Pırlantalar eşsiz ve değerlidir, sayıları çok az olsa da… Ve hiçbiri birbirinin aynısı değildir. Ülkemizde kadın futbolundaki en büyük sorun imaj ve marka yönetimi. Bu noktadan hareketle ‘Futbolun Pırlantaları’na ve kadın futbolu paydaşlarına imaj yönetimi ve markalaşma semineri veriyoruz. Hem kadın futbolundan geldiğim hem de Moneta Production olarak ajans olduğumuz için nelere ihtiyaçları olduğunu çok iyi biliyor ve bilgilerimizi aktararak sponsorluk arayışlarında hayatlarını kolaylaştırmak için profesyonel hizmetler veriyoruz.
Ve elbette Türkiye’nin kadın futbolcu kimliğini uluslararası projelerde yer alarak geliştirmesine katkıda bulunuyoruz. Bunun için Messi Foundation ve FC Barcelona’nın ortaklaşa gerçekleştirdiği #1in11 farkındalık projesine bir video ile katıldık ve 1. olduk! Nihai hedefimiz Türkiye’deki ilk futbol kültür okulunu açmak. Bunun için de vizyon sahibi, yenilikçi markalar ile görüşüyoruz. Bize kubrailefutbol@gmail.com adresinden ulaşabilirler.
Ziyaret ettiğiniz okullarda nasıl karşılanıyorsunuz?
Müthiş! Yine internetin gücü ile güzide şehrimiz Hatay’dan davet aldık ve öğrencileriyle buluştuk. Antrenman yaptık, sorularını cevaplandırdım. Çoğu ilk defa bir kadın futbolcu ile karşılaşıyor ve şaşırıyorlar. Ancak hepsi o kadar temiz ve zeki çocuklar ki şaşırma duygularını heyecan ile çok güzel bir şekilde dönüştürüyorlar.
Videolarınızın izlenme oranlarından anladığım kadarıyla hayran kitleniz giderek büyüyor. Video altı yorumlarda “röveşata çekmeyi öğretir misin Kübra Abla?” ve benzeri sorular soran erkek çocukları görmek, ‘kadınlar futboldan anlamaz’ algısının baskın olduğu bu toplumda bazı şeylerin değişmekte olduğuna dair umut veriyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Projemizde hiç reklam vermedik. Sırf projemizi biz mi çok seviyoruz yoksa gençler için de anlamlı mı görmekti amacımız. Ancak beklenen oldu ve çok sevdiler. Değişim kaçınılmaz. Çocuklar internetten dünyada neler oluyor, kimler neyi başarıyor, hepsini öğreniyorlar. Hem de bizde neden yok diye düşünüp soruyorlar! Birileri gençlerimizi cevaplamalı! Biz elimizi taşın altına koyduk ve ilk ve tek olmanın sorumluluğu ile sağlam adımlarla yürüyoruz. Bu değişime Türkiye’nin kayıtsız kalacağını düşünmek safça olur. Toplumumuz ‘Futbolun Pırlantaları’ndan da Filenin Sultanları, Potanın Perileri gibi başarı bekliyor, hem de sabırsızlıkla! Öncü olduğumuz için gururluyuz!
Yorum yapanlar arasında kız çocuklarının azlığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Youtube’da yorum yapanların çoğunluğu erkek çocuklarımız. Instagram, Twitter ve Facebook gibi diğer mecralarda futbol tutkunu kızlarımız da yorum yapıyorlar. Ancak oranlara baktığımızda erkeklere kıyasla düşük kalıyor. Bunun altında sosyolojik nedenler olduğuna inanıyorum. Kızlarımız izleyerek öğreniyor ve uyguluyorlar. Zaten kanalımızda onların ihtiyaçlarına uygun sırayla içerik çıktığımız için örtüşme yaşanıyor olabilir. Diğer taraftan kız çocuklarımızın takımlara nasıl seçilecekleri, 16 yaşın futbola başlamak için çok geç olup olmadığı gibi oyunun gerisinde kaldıklarına olan inançlarıyla bağlantılı merakları var. Ancak büyüdüklerinde ve eğitimle tüm bu endişelerin yersiz olduğunu görecekler. Ben de mümkün olduğu ölçüde bilinçlendirici şekilde yönlendiriyorum. Burada kilidi çözecek diğer anahtar ailelerin elinde bulunuyor.
Kız çocuklarına ulaşmak için özel etkinlikleriniz var mı?
‘Futbolun Pırlantaları’ için özel futbol kampları düzenleme çalışmaları yapıyoruz. En önemli kriterlerimiz güvenlik ve kaliteli eğitim. Eğitim programımız futbol, futbol ile İngilizce ve spor kültürü derslerimizden oluşuyor. Ayrıca kulüplerde oynayan Futbolun Pırlantaları için imaj yönetimi ve markalaşma seminerimiz önceliklerimiz arasında bulunuyor. Geliştireceğimiz farklı projeler için de çalışmalarımız sürüyor.
Kız çocuklarından ya da futbol oynayan/futbolsever kadınlardan nasıl tepkiler alıyorsunuz?
Annelerden çok güzel geri dönüşler alıyoruz, bizi ilk günlerimizden itibaren takip ediyorlar ve güzel yorumlarını iletiyorlar. Eski kadın futbolculardan büyük destek görüyoruz ve hali hazırda lisanslı futbol oynayan ‘Futbolun Pırlantaları’ndan da seslerini duyurmalarına yardımcı olduğumuz için takdir görüyoruz. Kurumsalda çalışan kadınlar da kanalımızda kendilerine yer vermemizi istiyorlar. Paylaşımlarını “sizden gelenler” bölümümüzde paylaşıyoruz.
Ayrıca “İş’te Kübra ile Futbol” kapsamında çok güzel bir projeyle yakın zamanda kurumsal dünyada çalışan kadınların karşısına çıkacağız. Kendilerini makarna atölyelerinden yeşil sahalara davet ediyorum. Emin olsunlar çok eğleneceğiz, hem de sağlıklı yaşam için benzersiz bir aktivite ile çocuklarına ve eşlerine örnek olacaklar! Erkeklerin korkmasına hiç gerek yok, futbolu ellerinden almıyoruz!
Videolarınızın yorum bölümlerinde gördüğüm üzere genç futbolcular sizden pek çok konuda fikir istiyor ve onlarla iletişiminiz çok iyi; onlara futbolun sadece bir spor olduğunu hatırlatıyorsunuz, kendilerine zarar verecek duygulardan uzaklaştırmaya çalışıyor ve güçlendirici yorumlar yapıyorsunuz.
Evet, gençler antrenörlerine soramadıkları veya sorup tatmin edici cevap alamadıkları her türlü teknik, beslenme ve psikolojik sorularını bize iletiyorlar. Sporun ve sporcunun her daim yanında olan projemiz, yetiştirmekte olduğumuz sporcu adaylarına profesyonel sporun gereklerini öğretmeyi bir ilke olarak kabul etmiştir. Bu bağlamda cevaplarımızı iletiyor ve gençlerimize yol gösteriyoruz.
Biraz da Türkiye’deki kadın futbolunun güncel durumu hakkında fikirlerinizi almak istiyorum. Yaptığınız çalışmaların Türkiye’de kadın futboluna dair yerleşmiş algıyı dönüştürmekte etkili olacağına inanıyorum. Öte yandan federasyona baktığımızda, lisanslı kadın futbolcu sayısı giderek artsa da bütçe konusunda ciddi eşitsizliklerin ve sorunların devam ettiğini söyleyebiliriz. Siz gidişatı nasıl görüyorsunuz, kadın futbolunun geleceğine dair öngörüleriniz ve hayalleriniz neler?
Ben 1999’da 200 lisanslı futbolcudan biriydim. Yıl 2015, lisanslı futbolcu sayısı 2500 civarında. Sayı yükselirken kalitenin de artması gerekiyor. Dünyada kadın futbolunun gelişmesi için çalışmalar son sürat devam ediyor. Kübra ile Futbol tamamen kadın futbolunun gelişmesi için geliştirilmiş özel bir projedir. Sponsorluklar ile yaşamını devam ettirecek bu proje, ülkemizde kadın futboluna kurumsal dünyanın yatırımını almayı başaracak örnek proje olarak hızla ilerliyor. İş dünyası ile kadın futbolunun tanışmasının çıtayı yükseltecek bir olgu olduğuna inanıyorum. Profesyonel yönetim ve anlayış ile kadın futbolcu sayısı kaliteli bir şekilde yükseltilebilir, dünyada olduğu gibi.
Aslında çok basit. Biraz güvenli alanlardan çıkılmalı! Sürü psikolojisinden kurtulmanın zamanı geldi. Her şeyi federasyondan beklemek yanlış. Olmamışsa olmamış yıllardan beri. E peki biz neden duralım?! Biz yapalım onlar gelsin, daha anlamlı olmaz mı?
Dünyanın rüzgarı ülkemize de esecek bence, 2015 Kadınlar Dünya Kupası tüm dünyada hem sosyal medyada hem de TV’de izlenme rekoru kırdı. Somut örnek vermek gerekirse final maçı Amerika’da NBA final maçından daha çok izlendi ve Amerika’da 2015 Kadınlar Dünya Kupası’nın yayın haklarını elinde bulunduran FOXSport kanalı sadece o ay gelirini reytinglerle doğru orantılı olarak %400 arttırdığını açıkladı. Potansiyeli fark edenler kazanacak.
Türkiye’de şu an var olan kadın futbolu yapılanması nasıl? Altyapı çalışmalarının ve kız çocuklarını futbola yönlendirecek koşulların yeterince sağlandığını düşünüyor musunuz?
Türkiye’de kadınlar futbolunda 3 lig var. 1. Lig, 2. Lig ve 8 gruptan oluşan 3. Lig. Ancak bilmiyoruz! Sadece ilgisi olanlar biliyor, onlar da cımbızla çekip öğreniyorlar. Reklamsız ilerlediğimiz Kübra ile Futbol projemize radyodan, TV’den ve yüksek tirajlı bir gazeteden ilgi gösterildi ve köşelerinde, TV programlarında özel konuk olarak yer verdiler. Çünkü ülkemizde de kadın futbolu izlenmek ve okunmak isteniyor. Eksiklikler çok. Ancak en büyüklerine değinmek gerekirse; büyük futbol takımlarına kadın futbol takımı açma zorunluluğu getirilmesi, okulların kadın futbolu branşında öğrencileri teşvik etmeleri ve internetten de olsa kadın futbol maçlarının yayınlanması.
Son röportajınızda Abby Wambach’ın futbolu geliştirmeye yönelik saha dışında verdiği çabayı takdir ettiğinizi söylemişsiniz. Onun ve benzer çalışmalar yapan başka isimlerin yaptıklarından kısaca bahsedebilir misiniz?
TV programlarına katılarak örnek teşkil ediyorlar, reklamlarda kadın futbolcu kimliğiyle yer alıyorlar, okullarda sporcu çocuklar ile buluşuyorlar… Ayrıca sosyal medyayı etkili olarak kullanıyorlar; futbol kampı düzenliyorlar; diğer spor branşlarından sporcular, sinema oyuncuları, TV programcıları ve pop şarkıcıları ile ortak projeler geliştiriyorlar. İşin sırrı olumlu anlamda konuşulmasını, bahsedilmesini sağlamak.
İşin ekonomik boyutunu yazılarınızda ve röportajlarınızda sık sık vurguluyorsunuz (maddi destek sunacak sponsorlar, bu alanda yapılacak girişimler…) ve aslında yaptığınız çalışmalarla piyasanın dikkatini kadın futboluna yönlendirmeye çalışı Maaşlar ve para ödülleri karşılaştırıldığında hiçbir ülkede kadın ve erkek futbolu alanında eşitlik göremesek de bazı ülkelerde kadın futbolunu yatırım yapılacak bir pazar olarak gören markalar üzerinden futbolcular maddi açıdan daha iyi koşullara sahip olabiliyor ve bu ülkeler kadın futbolunda gözle görülür başarılar elde ediyor. Bu konunun önemini, kadın futbolu özelinde, sizden dinleyebilir miyiz?
Oynamak isteyen var, izlemek isteyen var, sıra bu potansiyeli değerlendirecek markalarda. Olmazlarsa ekosistem tamamlanmıyor ve başarı gelmiyor! Biz hem markaların değerlenmesini hem de sporcularımızın sadece kendilerini geliştirmeye odaklanmalarını istiyoruz. Sporcu sporunu yapsın, markalar ise topluma değer katacak projelerle marka değerlerini yükseltsinler. Amerika’nın en çok kazanan kadın futbolcusu Alex Morgan’ın maaşı belki düşük ancak sponsorluk anlaşmaları ile şu an diğer kadın futbolcuları geride bırakmış durumda. Akıllı düşünmek kilit nokta, kısa vadede risk almadan çıkılan yolda markalar çok şey kaybediyorlar.
Artık ülke olarak aynı yarışmaları görmekten, aynı başarısızlıkları konuşmaktan çok sıkıldık. Markalardan yaratıcı çalışmalar görmek istiyoruz. Neden kadın futbolunda olmasın?
Diğer taraftan şirketlerin sosyal sorumluluk projelerine ayırdıkları bütçeleri kadın futboluna da ayırmalarını rica ediyorum. İhtiyaç sahibi takımlar ve projeler bulabilirler. Gerçekleştirilecek bu projeler çeşitlilik, eğitim, kadınlar, gençler ve toplumsal farkındalık yaratma değerleri ile örtüşecektir. Koşmak güzel ancak futbol topu ile koşmak ayrı güzel. Bir tutam yaratıcılık ile hep birlikte daha eğlenceli olabiliriz. Arzu ederler ise bize proje geliştirmek için başvurabilirler. Özetlemek gerekirse; kadın futbolu reklamlara, sosyal sorumluluk projelerine, TV programlarına entegre edilmeli.
Son söz olarak futbola ilgi duyan kız çocuklarına ne söylemek istersiniz?
Futbol oynayan, futbol oynamak isteyen, futbol müsabakası yöneten kısacası kadın futbolunun tüm paydaşları iyi ki var ve iyi ki 1970 yılından beri bu işin peşini bırakmamışlar. Biz elimizden geldiğince, bilgimizle, tecrübelerimizle ‘Futbolun Pırlantaları’nın yanındayız. Kısacası yalnız değiller. Her bir kızımız bir pırlanta. Önce değerlerinin farkında olsunlar ve benzersizliklerini sahada göstersinler. Kadın futbolu için güzel günlerin yakında olduğunu düşünüyorum.
Vakit ayırdığınız için çok teşekkürler.
