Yılbaşlarını ya da bayramları hep heyecan verici bulanlarımız var. Bu tür günlerin kolektif coşkusuyla baş etmekte zorlananlarımız, hatta bu günleri sıkıntı ve üzüntüyle yaşayanlarımız da. Kimilerimiz ise hem kitlesel coşkuyu, o okyanusvari duyguyu, hem de aynı anda insanın içine ağır ağır çöken o tuhaf sıkıntıyı bir arada yaşıyor olabilir. Bu yüzden kimilerine bol neşe ve eğlence kimilerine sükûnet, kimilerine ise ferahlık dileyeyim. Ortak dileğim ise: yılın hangi günü olursa olsun sadece kadınları görme biçimlerinde değil kadınların kendilerini görme, sunma, hissetme biçimlerinde de işleyen eril nazarların söndüğü bir yıl. Bakma ve tanımlama hakkını elinde tutan eril nazarlara karşılık verme, geri dönüp bakma kudretiyle dolu bir yıl. “Anlatılan senin hikâyendir” değil sadece, “bu hikâye benim değil” diyebildiğimiz de. Kadınlık tecrübesini tek bir deneyime, bildik mizansenlerin ve çerçevelerin içine sıkıştırmaya zorlayan türlü çeşit eril nazarların üzerimizdeki gücünün ve nüfuzunun çözülmeye devam ettiği, bakışlarımızı havalandırdığımız bir yıl. Ortak olanın da olmayanın da, sürekliliklerin de güç ilişkileriyle kesintiye uğratılanın da birlikte düşünülebildiği, kadınlık tecrübelerinin kaydırmalı çekimlerle kat kat açıldığı bir yıl. Anlatılan hikâyelerde yer bulamayanların, çağrıldıkları yeri kabullenmeyenlerin ve bu çağrıya direnenlerin, onların bakışlarının, -bell hooks’a şükran- utanmayı, korkuyu, saklanma ve sessizliği daha çok silkeleyip attığı bir yıl.
Hele de zevk alma söz konusuysa, aman eril nazar değmesin.
Ana görsel: Dusting off the Male Gaze, Yuko Shimizu, 2018
