Geçtiğimiz günlerde “Huzur Operasyonu” adı altında özel harekât polislerinin Silvan’da günler süren teröründen geriye kalanlar, bana bu görseli hatırlatıyor. Resimde gördüğünüz işin adı Boşnak Kızı (Bosnian Girl, 2003). Sanatçı Šejla Kamerić’in kendi fotoğrafı üzerine monte ettiği yazılamaysa şöyle diyor: “Dişsiz…? Bıyıklı…? B.k gibi Kokuyor…? Boşnak Kızı!”
Srebrenitsa katliamı sırasında Bosna halkına yardıma geldiğini iddia eden Birleşmiş Milletler askerleri tarafından yazılmış olan hakaret dolu bir çok duvar yazısından sadece biri bu. Önce Birleşmiş Milletler askerlerinin kaldığı sonra da katliam esnasında toplama kampı olarak kullanılan bir fabrika binasına yazılmış bu kelimeler. 2003’te bu binaya girişe izin verildiğinde sanatçının arkadaşı, gazeteci Tarik Samarah, Hollandalı Birleşmiş Milletler askerlerinin duvarlarda bıraktıkları tüm yazılamaları fotoğraflamış.
Kamerić diğerleri arasından bu yazılamayı özellikle seçtiğini söylüyor. Buradaki sözleri savaş esnasında Boşnak kadınlara uygulanan şiddet ve karşılaştıkları önyargıların bir temsili olarak yorumlamış. Fakat daha da önemlisi bu yazılamayı, izleyiciye doğrudan baktığı kendi görüntüsü üzerine monte etmesi. Neden böyle bir seçim yaptığı sorulduğundaysa şöyle diyor: “Esas olarak bunu kendi bedenimin üzerine yazmam, onu üzerimde taşımam gerekiyordu. Yaşanan katliamlar düşünüldüğünde, yazının benim görüntümün üzerinde olmasının yüzleşmeye çağıran bir etkiye sahip olmasından emin olmak istedim.
Kamerić’in bu işi 2014’te Berlin’de “Narin Bir Umut Hissi” (A Fragile Sense of Hope) isimli sergide de yer almış. Kamerić bu başlığın kendisi için çok önemli olduğunu söylüyor. Sanatçıya göre bölgede yaşanan şiddet dolu tarih ve devam eden çatışmalar sanatçılarda tam da böyle narin ve her an kaybolmaya meyilli bir umut hissi bırakıyor. Fakat Kamerić yine de her zaman sanatçının kendisini aşan ve değişime ön ayak olmasını sağlayacak bir gücü olduğunu da vurguluyor.
Kaynaklar: Kamerić ile yapılan bir röportaj, başka bir röportaj.
Görüntünün kaynağı.
