Tüm isteğim vapur saatlerine ulaşmakken açtığım şehir hatları sitesinin anasayfasında bu görselle karşılaştık. Karşılaştık diyorum çünkü önce bir süre bakıştık, birbirimizi ölçüp tarttık, yukarıdan aşağıya süzdük. Zannediyorum o da benden pek hoşlanmadı. Habere göre sanatçı Nihal Gündüz’ün engellilere yönelik bu fotoğrafının satışıyla 10 akülü sandalye alınmış. Görselin teması şöyle açıklanıyor: “Şehir Hatları’na ait Şehit İlker Karter vapurunda çekilen fotoğraf karesi yaşam alanlarının engelsiz olması dileğini ortaya koyuyor. Çekimler için Selim Baklacı’nın tasarladığı kıyafeti giyen model Göksun Çam, vapur ve iskele geçişinde engelli bir kişinin engellerinden kurtulması hayaline hayat verdi.”
Kağıt üzerinde ne güzel duruyor; vapurda fotoğraflar çekiliyor, kenarda bir tekerlekli sandalye, koşan bir kadın, engelleri aşalım hey, üstelik ortada bağış ve tabii sayfanın aşağılarında sandalyelerine kavuşan insanların gülen yüzleri var. Giderek çevremizi saran, içimize işleyen “sadaka” kültürünü bu seferlik es geçelim. 25 Kasım Kadınlara Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü’nde Yandex’in kadına şiddete karşı duruşunda içimize sinmeyen o kelime seçimlerini, kadınları evcil hayvan kategorisinden “Kadınların hayatımızın bir parçası olduğu dünyamız” diye cümle içinde kullanışını, azınlık olsun, kadın olsun, lgbti olsun, engelli olsun, bireylere birey değil de “yardıma muhtaç eksik kişiler” muamelesi yapan hücrelerimize işlemiş, yakamıza yapışmış şu söylemi birkaç saniye bir kenara bırakalım. Unutmayalım, ama azıcık geride dursun. Odağımız fotoğrafın kendisi olsun.
A) Şehir hatlarının kendi sitesinde yayınlanan bu görselde bile tekerlekli sandalyeyle vapura binilemiyordu.
B) Vapura binmek için bir engellinin yapabileceği tek şey SANDALYESİNDEN KALKIP KOŞMAKTI.
C) Konu engellilik olunca bunu ele almanın en asil yöntemi, ilkokul 1 resim dersi ruhuyla engelli kişilerin bir mucize sonucu engelsiz olduğu bir kompozisyon yaratmaktı.
D) Sözkonusu engelli bir kadınsa mucize sonucu ayağa kalkması aynı zamanda gelinliğe benzer bir elbiseyle koşmaya başlaması da demekti. Çünkü evlenmesinin önünde bir “engel” kalmamıştı. Anlarsınız ya.
Sanatçı Nihal Gündüz’ün iyi niyetini sorgulamıyorum, çünkü zaten yaşadığımız gerçeklikte “iyi niyet”in bir geçerliliği yok. İyi niyetlerle ayrımcılık yapılıyor, ‘ben senin iyiliğin için söylüyorum’larla cinsiyetçiliğin sırtı sıvazlanıyor, tüm iyi niyetimizle bir de bakmışız ırkçılarla aynı cümleleri kuruyoruz. Bize gereken iyi niyet değil, şefkat duygusu, vicdan egzersizleri de değil. Kişileri var oldukları halleriyle bütünlüklü bireyler olarak kabul edip yaşam haklarını, sokağa çıkma haklarını, hareket özgürlüğü haklarını, sağlık hizmetine ulaşım haklarını savunmak. Yoksa bireylerin eşitliğini “eşit değiliz de, eşdeğeriz” diyerek yıkmaya çalışanlardan bir farkımız kalmıyor.
