Ana akım oy hakkı mücadelesi anlatılarında oy hakkı, kadınların siyasi mevki sahibi erkeklerden istediği ve erkeklerin lütfederek kadınlara verdiği bir hak olarak tasvir ediliyor. Oysa bugün feminist tarih yazıcılığı sayesinde kadınların oy hakkı mücadelesinin ataerkil sisteme karşı verilen büyük bir mücadele olduğunu biliyoruz. Sadece erkeklere karşı değil, ataerkil düşünce kodlarını ve pratiklerini içselleştirmiş ve onların taşıyıcısı olmuş kadınlara karşı da verilen bir mücadele bu.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) sayıları hiç de azımsanmayacak kadar çok kadın bir araya gelmiş, dernekler kurarak kadınlar oy vermesin diye mücadele etmiş. Bu yazıda amacım, anti-süfrajet kadınların örgütlü mücadelesini ve neden kadınların oy hakkına karşı çıktıklarını anlamak.
Bazı anti-süfrajet liderler, soldan sağa: George Phillips, K. B. Lapham, Burnham, Everett P. Wheeler, John A. Church. 30 Mayıs 1913. Kaynak: https://www.loc.gov/resource/ds.01453/
Kadınların oy hakkına karşı örgütlü mücadele
Kadınların oy vermesine karşı çıkan hareketler 19. yüzyılın sonlarında[1], ilk olarak gazetelerin köşe yazılarında, karikatürlerde oy hakkı isteyen kadınlarla dalga geçmek suretiyle kendini gösteriyor. Bu karikatürlerde kadınlar genellikle çirkin, huysuz, aksi ya da siyaseti anlamayacak kadar toy tasvir edilir.
Dönemin dinî otoriteleri de kadın ve erkeğin “fıtrat” farklılıklarına işaret ederek süfrajetlere karşı çıkarlar.[2] Bu bakışa göre kadın ve erkek, toplumsal rolleri birbirini tamamlayacak şekilde yaratılmıştır. Kadınlar yalnızca kendi paylarına düşen çocuk bakımı, temizlik gibi işlerle ilgilenmeli siyasete karışmamalıdır.
Kadınlar arasında karşı hareketin örgütlü bir hâl alması ise kadınların 1882 yılında Massachusetts’te kurulmuş bir komitede bir araya gelmesiyle ve kendilerine “başka herhangi bir siyasi görevin dayatılmasına” karşı çıkmak için imza toplamasıyla başlar. Aynı komite The Remonstrance [İtiraz] adını verdiği yayın organını 1890 yılına kadar yıllık, 1919’a kadar üç aylık süreyle yayımlar ve böylece “itiraz”ını kamusallaştırır.[3]
1895 yılında Massachusetts Association Opposed to the Further Extension of Suffrage to Women [Kadınların Oy Vermesinin Daha Fazla Genişletilmesine Karşı Çıkanlar Derneği] kurulur.[4] 1915’ten itibaren yaklaşık 37.000 üyesi olan derneğin aktiviteleri arasında “(1) basına materyal hazırlamak, (2) kitapçık ve broşürler yayımlamak, (3) mitingler organize etmek, Boston ve diğer şehirlerdeki süfrajet karşıtı dükkanların bakımı ve tanıtım çalışmaları yapmak için Erkeklerin Süfrajet Karşıtı Komitesi ile çalışmak” [5] vardı.
1911 yılında bu sefer New York eyaletinde National Association Opposed to Woman Suffrage (NAOWS) [Kadınların Oy Vermesine Karşı Çıkanlar Derneği] kimsenin cinsiyeti nedeniyle oy vermekten mahrum edilemeyeceğini belirten ABD anayasasının 19. yasa değişikliği[6] önerisine tepki olarak Josephine Jewell Dodge tarafından kurulur. Değişikliğin meclisten geçtiği 1920 yılına kadar dernek çeşitli kampanyalar düzenleyerek kadınların oy vermesine karşı çıkar.[7] Oy karşıtı kamuoyu yaratmak için Woman’s Protest [Kadınların Protestosu] adında bir bülten çıkarırlar. 1918 yılında bu bültenin adını Woman Patriot [Yurtsever Kadın] olarak değiştirirler.[8]
NAOWS’un kurulmasının ardından anti-süfrajet hareketle ilişkili dernekler Virginia, New Jersey, Georgia, Tennessee, Minnesota, Oregon, Connecticut, Delaware, Oklahoma, Iowa, Nevada ve Batı Virginia gibi pek çok eyalette kurulur ve NAOWS’un söylemlerini takip ederek kendi eyaletlerindeki süfrajet harekete karşı mücadele ederler.
NAOWS (Kadınların Oy Vermesine Karşı Çıkanlar Derneği) Genel Merkezi
Kaynak: https://loc.gov/pictures/resource/cph.3a26270/
Kadınların Oy Vermesine Neden Karşı Çıkıyorlar?
- “Süfrajet Hareket Sosyalizme Hizmet Ettiği İçin”
ABD’de kadınlar ilk kez 1776 yılında New Jersey eyaletinde yürürlüğe giren ve belirli bir yaşın üstünde, belirli bir miktar varlığı (50 Pound) olan herkesin oy verebileceğini belirten anayasa sayesinde oy hakkını kazanır. Bu sayede yasanın yeniden yorumlandığı ve kadınların oy hakkının elinden alındığı 1807 yılına kadar New Jersey’de bekâr kadınlar oy verebilmişti. Benzer şekilde 1869 yılında Wyoming, 1893 yılında Colorado’da kadınlar seçme hakkını çoktan kazanmıştı.[9]
Henüz kadınların oy veremediği eyaletlerde ise küçüklü büyüklü süfrajet grupları oluşmuş ve oy hakkı için mücadele ediyordu. Bu eyaletlerden biri olan New York’ta NAOWS, 1915 yılında kadınlara oy hakkının verilmesiyle ilgili olan New York anayasa değişikliğine karşı çıkılması için halkı ikna etmeye çalışıyordu.[10] “Sarı’nın[11] Ardındaki Kırmızı”[12] başlığı ile yayımladıkları afişte kadınların oy vermesi için mücadele edenlerin aslında sosyalizm için mücadele ettiğini çünkü sosyalizmin başarısının tüm kadınların oy vermesine bağlı olduğunu iddia ediyorlardı. Yine aynı afişte süfrajetlerin sosyalizmi reddetmediklerini hatta en ünlü süfrajetlerin çoğunun sosyalizmin şiddetli savunucuları oldukları iddia ediliyordu.[13] Sonuç olarak, 1915 yasa değişikliği yeterli oy alınamadığı için başarısız oldu. New York eyaletinde kadınlar oy hakkını ancak 1917 yılında elde edebildi.
New York anayasa değişikliğine karşı çıkılması için toplanan anti-süfrajetler, New York, 1915.
Kaynak: https://cdm16694.contentdm.oclc.org/digital/collection/srr_skanhis/id/61
New York gibi Nebraska’da da 2 Kasım 1914’de Mary Nash Crofoot imzasıyla yayımlanan Lest Catholic Men Be Misled[14][Katolik Erkekler Yanıltılmasın] başlıklı bildiride sosyalistlerin kadınların oy vermesini savunduğunu çünkü kadınların oy vermesinin kendilerine yarayacağını düşündükleri savunuluyordu. Virginia eyaletinde dağıtılan bildirilerde de sosyalizmin Hristiyan değerlerine, İncil’e ve özel mülkiyete karşı olduğu, süfrajetlerin arkasında da sosyalistler olduğuna göre süfrajetlerin hareketine karşı çıkılması gerektiği vurgulanıyordu.[15]
2. “Parti Tutmayan Kadınların Birliğini Korumak İçin”
NAOWS’un kurucusu ve ilk başkanı olan Josephine Jewell Dodge çalışan kadınların çocuklarına bakılması için kreşlerin açılmasını destekleyen ve bunun için sponsorluk yapan bir kadındı. Oy vermenin reform yapan kadınların birlik ve beraberliğine zarar vereceğini düşündüğü için kadınların oy vermesine karşı çıkıyordu.[16] NAOWS “Neden Kadınların Oy Vermesine Karşı Çıkıyoruz” başlıklı bildirisinde kadınların siyasetin dışında kalmasının onlara eğitim, hayır işleri ve reform konularında bütün partilerden talepte bulunulabilecekleri bir konum sağlayacağını söylüyordu.[17]
Times dergisinin 1909 yılında yaptığı habere göre bir diğer ünlü anti-süfrajet William Force Scott kadınların doğuştan gelen bir oy “hakkı” olmadığını, oy vermenin menfaat ile ilgili olduğunu söylüyor ve haberin devamında şunları ekliyordu: “Eğer kadınlar oy verseydi var olan siyasi partilerden birine katılmaları gerekirdi ya da kendilerine ait yeni bir parti kurmaları gerekirdi -Kadınlar’ın Partisi- ve bu erkeklere karşı kadınlar anlamına gelirdi. Sermayeye karşı emekten daha tehlikeli.”[18]
3. “Kadınlar Sorumsuz Seçmenler Olacağı İçin”
NAOWS’un “Kadınların Oy Vermesine Karşı Çıkmamızın Bazı Sebepleri”[19] başlıklı bildirisinde sıralanan argümanlardan biri şöyle: “Hükümetin temeli güç olduğu için, hükümetin istikrarı yasaları uygulama gücüne dayanır bu yüzden kadınların oy vermesi yersizdir. Yasaları yürütme görevinden muaf olması çoğu kadını sorumsuz seçmenler hâline getirecektir.”
Anti-süfrajetler seçilme hakkı olmayan kadınların sorumsuz seçmenler olacağını iddia ediyorlar. Oysa henüz 1866 yılında oy verme hakkı bile yokken Elizabeth Cady Stanton New York’ta Temsilciler Meclisi’ne girmek için, Victoria Claflin Woodhull ise 1872 yılında Amerikan başkanlığı için yarışmıştı. Hatta Kansas’ın Oskaloosa şehrinde 1888 yılında belediye başkanı dahil tüm konsey kadınlardan oluşuyordu.[20] Yani önlerindeki örneklere bakıldığında New York’ta kadınlar seçme hakkını elde etseydi seçilme hakkını da elde etmek için mücadele edeceklerine şüphe yok. Öte yandan NAOWS, tarihi belirsiz bir başka bildirisinde “Kadınların Oy Vermesine Hayır Oyu Verin […] Çünkü bazı eyaletlerde erkeklerden daha çok oy veren kadınlar yalnızca kadınlar tarafından yönetilen bir hükümetin oluşumuna sebep olacak.”[21] diyor. Bu da bize esas korkunun kadınların sorumsuz seçmenler olması değil, siyasette aktif rol almaları olduğunu gösteriyor.
4. “Yolsuzluk, Masraflar ve Vergiler Artacağı İçin”
Anti-süfrajetler temelde oy vermeyi bir hak meselesi olarak ele almıyorlar. Onlar için siyaset sadece menfaat meselesi. Öte yandan erkekler oy vererek sorunlara çözüm olamıyorsa kadınların da olamayacağını savunuyorlar. Bu nedenle kadınların oy vermesinin oyların sayısını çoğaltacağını bunun da oy verme işleminde yolsuzluklara sebep olacağını söylüyorlar.
NAOWS bir bildirisinde, “Colorado’da on yedi yıllık denemeden sonra[22] sonuçlar, [sadece] erkeklerin oy verebildiği eyaletlere [kıyasla] genel ahlak ya da siyasal ahlak açısından bir kazanç olmadığını gösteriyor. [Dolayısıyla] zaten oy verenler üzerinde büyük bir yük olan seçimlerin maliyetlerindeki artış haksızdır.”[23] diyor. Iowa merkezli anti-süfrajet bir dernek “Kadının Oy Vermesi Daha Yüksek Vergiler Anlamına Gelir” başlıklı bildirisinde kadınların oy verdiği eyaletlerde maliyet artışlarının daha yüksek vergiler olarak halka geri döndüğünü söylüyor. Öte yandan yalnızca şehirde yaşayan ve sandıklara kolay erişimi olan ya da oy vermekten bir çıkarı olan kadınların oy vereceğini iddia ediyorlar. Yani eşi ve kızları oy vermeyen bir çiftçinin yüksek vergiyi kabul etmemesi gerektiğini vurguluyorlar.[24]
5. “Beyaz Üstünlük Tehlikeye Gireceği İçin”
Siyaset bilimci Corrine McConnaughy siyasetin dönüştürücü gücünün farkında olan ve kendilerinden yana olan statükonun değişmesini istemeyen anti-süfrajetlerin kadınların oy vermesine karşı çıktığını söylüyor. Corrine McConnaughy’ın aktardığına göre Güneyli anti-süfrajetler genellikle tarımsal işlerin sahibi olan ailelerden geldikleri için var olan ırksal hiyerarşik düzenin bozulmasını istemiyorlardı.[25] Gerçekten de güney eyaletlerinden Georgia’da kurulan bir derneğin yayımladığı “Kadınların Oy Vermesine Karşı Oy Ver” başlıklı bildirilerinde sıralanan sebepler şöyle:
“Çünkü eşit oy hakkı zencilerin oy vermesini engelleyen yasayı ortadan kaldırır.
Çünkü 2.000.000 zenci kadının yanında zenci erkekler de oy verirse çiftçilerin ailesi tehlikeye girer.
Çünkü eşit oy hakkı çiftlik arazilerinin değerini düşürür.
Çünkü beyaz üstünlük sürdürülmelidir.”[26]
6. “Kadın ve Erkek Arasında Doğal Bir İş Bölümü Olduğu İçin”
Ancak anti-süfrajetler orta-alt sınıflardan kadınlara hitap etmeye çalıştıkları için argümanlarını elbette statükonun devamı üzerinden kurmuyorlar. Bunun yerine kadınların ev işlerinin yanında siyasetle ilgilenmek zorunda kalmaları, kadın olmaktan gelen ayrıcalıklarını kaybedecekleri gibi örnekler üzerinden oy vermenin kadınlar için ne kadar yıkıcı olabileceğini anlatmaya çalışıyorlar.
Öte yandan kadınların toplumun yüksek çıkarını koruyan ve kendilerinden başka kimsenin yapamayacağı rollerinin olduğunu, kadın ve erkek arasındaki iş bölümü dengesinin bozulacağını söyleyerek kadınların sağ duyusuna sesleniyorlar. Tüm bunların yanında oy vermenin vergi ödemek gibi ek sorumluluklar getireceğini ve bunun kadınlar için dezavantajlı bir durum yaratacağını iddia ediyorlar.
7. Erkekler Kadınlar Yerine de Oy Verdiği İçin
NAOWS’un bir bildirisinde şöyle yazıyor: “Bizim babalarımız, erkek kardeşlerimiz, kocalarımız ve oğullarımız bizi oy sandığında temsil ediyor.” Aynı şekilde Mary Nash Crofoot imzalı başka bir bildiride de kadınların siyasal temsiliyetinin bu şekilde zaten sağlandığı iddia ediliyor. Feminist karikatürist Lou Rogers ise bir çiziminde bu argümanı şöyle alaya alıyor:
Seçimlerde erkeklerin kadınları temsil ettiği yaygın bir kanı.
Acaba siz hiç bir erkeğin karısına kime oy vereceklerini sorduğunu gördünüz mü?
Lakin karısının istediği gibi oy verirse, erkek kendini temsil etmez.
Aynı şekilde, kendi istediği gibi oy verirse, karısını temsil etmez.
Karısından, annesinden ve kızlarından oluşan hepsi farklı görüşlere sahip bir aileyi temsil etmeye çalışan bir erkeğin çıkmazı bunun yapılamayacağını gösteriyor.
Çocukları erkek olduğunda aile oyu fikri işlemez çünkü onlar kendileri için oy verebilirler.
Acaba siz erkeklerin seçimlerde kadınları temsil ettiği argümanında herhangi bir mantık görebiliyor musunuz? Tabii ki hayır, görülecek hiçbir mantık yok. [27]
Anti-süfrajetlerin mücadelesini geçmişte kalmış ve başarısızlığını tarihin ortaya koyduğu bir mücadele olarak görmezden gelmemeliyiz. Bu derneklerin kurucularının, başkanlarının, önde gelen üyelerinin beyaz ve üst sınıftan ayrıcalıklı kadınlar olduğunu ve mücadelelerinin sınıfsal ve ırksal olarak dezavantajlı grupların aleyhine olduğunu akılda tutmak gerekiyor. Öte yandan bu bildirilerin bazıları erkekler tarafından yazılmış da olabilir. Bugün de devlet destekli, kadınların yaşam haklarının altını oyan kadınlar ve kadın örgütleri yok mu? 6284’e karşı çıkanların nasıl örgütlendiğine, ne gibi argümanlar oluşturduklarına bakmanın yanı sıra bunu neden yaptıklarına, hangi güç ilişkilerinden faydalandıklarına bakmak anti-sufrajet hareketleri ile aralarındaki bağları görmek önemli. bell hooks’un dediği gibi “Kadınlar, diğer kadınlar üzerinde tahakküm kurmak amacıyla ırklarının ve sınıflarının gücünü kullandığı müddetçe, feminist ‘kız kardeşlik’ hiçbir zaman tam anlamıyla gerçekleşemez.”[28]
Kaynakça:
[1]Allison Lange, “National Association Opposed to Woman Suffrage”, 2015, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. < http://www.crusadeforthevote.org/naows-opposition>
[2]Allison Lange, “National Association Opposed to Woman Suffrage”, 2015, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. < http://www.crusadeforthevote.org/naows-opposition>
[3] “Massachusetts Association Opposed to the Further Extension of Suffrage to Women Records”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.masshist.org/collection-guides/view/fa0121#detaildesc>
[4]Allison Lange, “National Association Opposed to Woman Suffrage”, 2015, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <http://www.crusadeforthevote.org/naows-opposition>
[5]“Massachusetts Association Opposed to the Further Extension of Suffrage to Women Records”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.masshist.org/collection-guides/view/fa0121#detaildesc>
[6]Susan B. Anthony Değişikliği olarak da bilinir.
[7]“National Association Opposed to Woman Suffrage broadsides”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <http://ghs.galileo.usg.edu/ghs/view?docId=ead/MS%201804-ead.xml;query=;brand=default>
[8]“Women’s Suffrage and the Media”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <http://suffrageandthemedia.org/source/anti-suffrage-poster-red-behind-yellow-1915/>
[9]Judith Apter Klinghoffer ve Lois Elkis, “The Petticoat Electors”: Women’s Suffrage in New Jersey, 1776-1807, Journal of the Early Republic 12(2), University of Pennsylvania Presss, s. 159-193.
[10]“Anti-suffrage Poster: The Red Behind the Yellow, 1915”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <http://suffrageandthemedia.org/source/anti-suffrage-poster-red-behind-yellow-1915/>
[11]Burada “sarı” ABD’de süfrajet hareketinin ortak kullandığı altın sarısı rengine atıfta bulunuyor.
[12]Afişin İngilizce orijinali için bkz. “Anti-suffrage Poster: The Red Behind the Yellow, 1915”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <http://suffrageandthemedia.org/source/anti-suffrage-poster-red-behind-yellow-1915/>
[13]A.g.e.
[14]Mary Nash Crofoot, “Lest Catholic Men Be Misled”, 5 Ocak 2023 tarihinde erişilmiştir. <http://d1vmz9r13e2j4x.cloudfront.net/nebstudies/0703_0203misled.pdf>
[15] “Virginia Association Opposed to Woman’s Suffrage,” Anti-Suffrage Arguments DANGER!” c. 1910”, 23 Mart 2023 tarihinde erişilmiştir. <http://whatisavoteworth.org/virginia-association-opposed-to-womans-suffrage-anti-suffrage-arguments-danger-c-1910/>
[16]“Josephine Marshall Jewell Dodge”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.britannica.com/biography/Josephine-Marshall-Jewell-Dodge>
[17] “Why we oppose votes for women”, 23 Mart 2023 tarihinde erişilmiştir. <https://teva.contentdm.oclc.org/digital/collection/p15138coll27/id/3/>
[18]Linton Weeks, “American Women Who Were Anti-Suffragettes”, 22 Ekim 2015, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.npr.org/sections/npr-history-dept/2015/10/22/450221328/american-women-who-were-anti-suffragettes>
[19]Metnin İngilizce orijinali için bkz. “Some reasons why we oppose votes for women … National association opposed to woman suffrage. New York City [1894].” 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.loc.gov/resource/rbpe.1300130c/?st=pdf&pdfPage=1#viewer-image-wrapper>
[20]“Center For American Women and Politics”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://cawp.rutgers.edu/facts/milestones-women-american-politics>
[21] “Pamphlet by the National Association Opposed to Woman Suffrage Part 1”, 28 Mart 2023 tarihinde erişilmiştir. <https://jwa.org/media/pamphlet-distributed-by-national-association-opposed-to-woman-suffrage-0>
[22]Colarado’da erkekler ilk kez 1876 yılında düzenlenen başkanlık seçimlerinde oy vermiştir. Kadınların oy vermesini düzenleyen değişiklikse 17 yıl sonra düzenlenen referandumla 1893 yılında kabul edilmiştir.
[23] “Some reasons why we oppose votes for women … National association opposed to woman suffrage. New York City [1894].” 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.loc.gov/resource/rbpe.1300130c/?st=pdf&pdfPage=1#viewer-image-wrapper>
[24] “Anti-suffrage advertisement run the Iowa Homestead on May 25, 1916” 28 Mart 2023 tarihinde erişilmiştir. <https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Anti-suffrage_advertisement_run_the_Iowa_Homestead_on_May_25%2C_1916.jpg>
[25]Linton Weeks, “American Women Who Were Anti-Suffragettes”, 22 Ekim 2015, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://www.npr.org/sections/npr-history-dept/2015/10/22/450221328/american-women-who-were-anti-suffragettes>
[26] “Vote Against Woman Suffrage – Georgia Association Opposed to Woman Suffrage, c. 1915”, 28 Mart 2023 tarihinde erişilmiştir. <https://en.wikipedia.org/wiki/File:Vote_Against_Woman_Suffrage_-_Georgia_Association_Opposed_to_Woman_Suffrage,_c._1915.jpg>
[27]Metnin İngilizce orijinali için bkz. “The 1915 Campaign”, 18 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir. <https://rmc.library.cornell.edu/suffrage/exhibition/1915/index.html#modalClosed> Vurgular orijinal metne aittir. (ç.n.)
[28]bell hooks, “Kız Kardeşlik” Hâlâ Güçlü, Feminizm Herkes İçindir, Ece Aydın, Berna Kurt, Şirin Özgün, Aysel Yıldırım (çev.), Esra Aşan, Ali K. Saysel (haz.), İstanbul: bgst Yayınları, 2019, s.29.
Ana görsel: Postcard: Polis memuruna saldıran süfrajetler (kartpostal) 1905-1910. Ann Lewis Suffrage Collection
