Rosie Collyer’in The Guardian‘da yayınlanan haberinin çevirisidir.
Kaçırılan yedi kadın ve dört çocuk Sambisa ormanının derinliklerine götürüldüğü esnada, Aisha Bakari Gombi’nin telefonu çaldı.
Ses tanıdıktı: Bir ordu komutanı, Aisha’nın kaçırılanların izini sürecek bir grup avcıyı bir araya getirmesini istiyordu.
Bu 11 kişi aynı gün içinde Boko Haram militanlarının Daggu köyüne saldırısından sonra ortadan kaybolmuştu. Üç yerli vurulmuş, arabalar, evler ve dükkânlar ateşe verilmişti.
200 kız öğrencinin Nisan 2014’te zorla kaçırıldığı köy olarak bilinen Chibok araç ile Daggu köyünden sadece yarım saat uzaklıkta. İki köy de Kuzeydoğu Nijerya’nın Borno eyaleti sınırları içerisinde. Burası dünyanın en ölümcül terörist grubunun saldırıları ile biliniyor.
Bakari Gombi, radikal grupların ordunun geçen yılki operasyonlarından sonra kamplarının büyük bir bölümünü yitirmiş olmalarına rağmen hala aktif oldukları Sambisa ormanına yakın bir yerde büyümüş. Büyükbabası ile birlikte antilop, babun ve beçtavuğu avcılığı yapıyormuş. Şimdilerde ise Boko Haram avcılığı yapıyor.
Bölgede, geçici olarak askere kaydedilmiş binlerce avcı var. Fakat Bakari Gombi işin içine girmiş az sayıda kadından biri ve avcılar ve yerliler için bir kahraman konumunda. Yürekliliği sayesinde “kraliçe avcı” ünvanını kazanmış.
Daggu’daki ilk kurtarma operasyonu başarısız olduktan sonra Bakari Gombi durumu bir sonraki sabah şöyle açıklıyor: “Boko Haram ağır silahlıydı, fakat kızların nerede tutulduklarını görmüş olduk.” Kucağındaki av tüfeğini süzerek ekliyor: “Eğer ordu bize daha iyi silahlar tedarik edebilse onları kurtarabilirdik.”
Avcılar, onları mermilere karşı koruyacak gizli bir iksirle yıkanıyorlar. [Fotoğraf: Rosie Collyer]
Kuzeydoğu Nijerya’nın pek çok kırsal bölgesinde olduğu gibi, Bakari Gombi de Müslüman olmakla beraber geleneksel bir ruhaniliğe de inanıyor. Mermilere karşı korunmalarını istediği avcı arkadaşlarının üzerine gizli bir iksir serpmek, Bakari Gombi’nin ritüellerinden biri.
38 yaşındaki Bakari Gombi’nin komutanlık ettiği, 15-30 yaşlarındaki erkeklerden oluşan ekip, işaret dili, hayvan sesleri ve kuş şakımaları ile iletişim kuruyor.
Oluşturduğu avcı grubu yüzlerce erkek, kadın ve çocuk kurtarmış olan Bakari Gombi, “Boko Haram beni tanıyor ve benden korkuyor” diyor.
Nijerya ordusu kadınları askere almaya 2011’de başlamış. Her ne kadar ülke genelinde ordudaki kadın sayısı düşük olsa da Nijerya’nın bu bölgesindeki bazı kadınların kontrgerilla harekâtına katılmaları için şahsi sebepleri var. Hamsat Hassan bu kadınlardan biri; kız kardeşi Boko Haram tarafından iki yıl önce kaçırılmış, ve bir daha hiç görülmemiş.
“Gombi kasabasındaki Avcılar Birliği’ne katılmayı talep ettiğimde silahla ateş etmeyi bilmiyordum, tek bildiğim kız kardeşimi kaçıranlardan intikam almak istediğimdi” diyor Hassan.
Büyükanne ve büyükbabası Hassan’ın yedi çocuğuna baktıkları için avcılık hizmetine ihtiyaç duyulduğu zamanlarda Hassan hemen göreve çıkabiliyor.
Grubun büyük bir çoğunluğu yükümlülüklerini kendi mesleklerinin yanı sıra yerine getiren gönüllülerden oluşsa da, Bakari Gombi ve Hassan geçen yıl resmi olarak yerli bir devlet görevlisi tarafından 228 avcı kadın ve erkekten ikisi olarak askere alınmışlar.
Avcı Hamsat Hassan ve arkadaşları. [Fotoğraf: Rosie Collyer]
Ancak Ekim ayından itibaren avcılara ödenen para (10,000 naira – 114 TL) durmuş. Bunu takip eden iki ayda takımdaki çoğu kişi programdan ayrılmış ama Bakari Gombi ve Hassan gibi bazılarının mücadeleye bağlılığı sürüyor.
Gombi Avcılar Birliğinin komutanı Bukar Jimeta, Boko Haram’ın civardaki yerleşim yerlerinde yeniden gruplanmaya giriştiğini, fakat programın sonlandırılması ve kaynak yetersizliğinin onları bu büyüyen tehdit karşısında yetersiz kıldığını söylüyor.
Parasal sorunlar yaşayanlar bir tek avcılar değil. Aralık ayında, bir grup Nijeryalı asker Youtube’a video yükleyerek kendilerine ekipman, yiyecek ve su gönderilmesi çağrısında bulunmuşlardı.
Ordu içerisindeki yolsuzluk skandalı ise çok ciddi boyutlara ulaşmış durumda. Eski ulusal güvenlik danışmanı Sambo Dasuki, Boko Haram’la mücadele için ayrılan bütçeden 1.8 milyar İngiliz sterlin çaldığı suçlamasıyla mahkemede yargılanmayı bekliyor.
Her ne kadar az kaynağa sahip olsalar da, avcılar iz sürme kabiliyetlerinin ordunun kontrgerilla harekâtı için hayati olduğuna inanıyorlar.
“Daggu’ya dönüp oradaki kadın ve çocukları kurtarmam için yetkilendirecek çağrıyı bekliyorum. Fakat bize daha fazla cephane verip vermeyeceklerinden emin değilim” diyor Bakari Gombi. İhtiyacı olan silahlar ona verilse de verilmese de, büyüdüğü topraklardan Boko Haram’ın kökünü kazıyana kadar bu işe devam etmeye yeminli.
Avcıların büyük bir çoğunluğu 15-30 yaşlarındaki erkeklerden oluşuyor. [Fotoğraf: Rosie Collyer]
