Bu yazı Jess Thomson’ın 18 Mayıs 2021’de bitchmedia’da yayınlanan “Bitcoin is Astrology for Men” başlıklı yazısının çevirisidir.
Herkes biraz da olsa batıl inançlıdır. Fiziğin buz gibi denklemlerine dayanmasa da -bir başkasına pek anlamlı gelmese de- bizi rahatlattığı için inandığımız şeyler her zaman için mevcuttur. Bazıları sınava uğurlu iç çamaşırlarıyla girerken bazıları kötü karma korkusuyla kaldırımdaki çatlaklarda bile yürümez. Örneğin, bu insanlardan biri olan ben, her ihtimale karşı tüm iş görüşmelerinde aynı küpeyi takarım. Gökcisimlerinin hareketlerinin incelenmesi ve insan ilişkileri ile doğal dünya üzerindeki etkilerinin yorumlanması anlamına gelen astroloji de birçok insan için böyle bir inançtır işte.
İnsanlar yüzlerce yıldır astroloji üzerine çalışıyor olsa da, uygulamanın popülerliği son zamanlarda arttı, özellikle de kadınların yaşam tarzlarına odaklanan internet sitelerinde. İçinde bulunduğumuz belirsiz zamanların etkisiyle insanlar bu nazik fal uygulamalarında rahatlık ve sükunet arıyor, öyle ki Refinery29, Vice ve Bustle gibi yayınların tümünün altbaşlıklarında burçlar için ayrı birer sayfa var. Aynı zamanda, burçları kokular, göz makyajları ve abur cubur olarak yeniden tasarlayan TikTok videoları yüzbinlerce kişi tarafından izleniyor. Astroloji de, kristal küreler, tarot kartları ve el falı gibi; herkesin bir yerinden dahil olduğu bir inanç yelpazesi var. Bazı insanlar gelecek planlarını burçlarına göre düzenliyor, bazıları işi şakaya vursalar da burçlarını güncel olarak kontrol ediyor ve diğerleriyse onları tamamıyla anlamsız buluyor.
Bunun bir açıklaması mevcut: İnsanların astroloji gibi şeylere inanmasının nedeni genellikle doğrulama yanlılığından (confirmation bias) kaynaklanıyor. Burcunuzun geleceğiniz hakkında bir şeyleri tutturduğu zamanları hatırlamanız bunda pek de başarılı olmadığı zamanları hatırlamanızdan çok daha olası. Son zamanlarda gelişen kamusal endüstriler haline gelen Bitcoin ve diğer kripto para birimleri de tüketicilerin daha fazlası için geri gelmesini sağlamak adına doğrulama yanlılığına güveniyor. Örneğin, yıldız falınız öyle olacağını söyledikten sonra iyi bir şey olursa bunun tekrar etmesini umarak onu falsız kalmamaya devam edersiniz; benzer şekilde, yatırımcılar piyasa yükseldiğinde biraz para kazanırlarsa yükselişin devam edeceğine ve daha da fazla kazanacaklarına inanır. Her ikisi de, kontrol edilemeyen olasılık güçlerinin hayatınızı dikte etmesine izin verdiğiniz sürece, aynı büyük servet ve başarı vaatlerine dahil olsalar da, astroloji bazen küçümsenirken kripto para birimi finansın geleceği olarak müjdelenir. İşte bu nedenle, Bitcoin erkeklerin astrolojisidir.
Bitcoin topluluğunun sadece yüzde 15’i kadınlardan, geri kalan üyeler ise kendilerini tüm geçimlerini kripto para birimine bağlamış yeni “Wall Street kurtları” olarak gören erkeklerden oluşuyor. Tıpkı herhangi bir hisse senedi gibi çalışıyor Bitcoin: Piyasa belirli bir fiyattayken yatırım yaparsınız ve fiyat yükselirse kazanırsınız. Henüz acemi bir yatırımcı için piyasanın gidişatı kendi ellerinde değildir, yani bir ödeme almanız ancak burcunuz size o ay şanslı olacağınızı söylediğinden piyangoyu kazanmanız kadar beceriye dayalıdır. 2017 Pew Araştırma Merkezi’nin yaptığı bir araştırmaya göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yetişkin kadınların yüzde 37’si astrolojiye inanırken erkeklerin sadece yüzde 20’si astrolojiye inanıyor. Nitekim, heteroseksüel erkekler genellikle astroloji spektrumunun “kendilerini dinleyen herkese bunun uydurma bir saçmalık olduğunu söyleme” kısmına düşerler.
İskoçya’nın Central Lowlands bölgesinde bir kasaba olan Falkirk’ten 24 yaşındaki Katie, astroloji hakkında bilgi edinmeyi ve tarotla uğraşmayı çok seviyor. Bunların “daha anlayışlı, çok yönlü ve aklı başında bir insan olma[sına] yardımcı olduğunu” söylüyor. Ama heteroseksüel erkeklere bu ilgilerinden bahsettiğinde, ya “yüzüne gülüyorlar” ya da “birini ‘burçlarından’ tanıyabileceğini düşünmenin ne kadar aptalca olduğuna ilişkin bir laf kalabalığıyla karşılaşıyorsunuz, ardından da, astroloji ve tarotun neden gülünç olduğuna ve nasıl buna inanacak kadar aptal olduğunuza dair uzun bir erizahat geliyor.” Cishet adamlar bir şeyden hoşlanırsa bu, ister bira ve spor ister de araba ve savaş olsun, otomatik olarak kültürel sermayenin timsali kabul edilir. Bununla birlikte, erkeklerden oluşan pop müzik grupları, pembe renk ve “kadınsı” olarak kabul edilen başka durumlar daha az değerli görülür – Twilight serisi, One Direction ve romantik komedilerin hepsi finansal açıdan inanılmaz derecede başarılı olsalar da, genç kızların sevgilisi olduklarından değersiz addedilir.
Astroloji gibi ilgi alanlarına tepeden bakan adam tipi, farklı türde bir inanç sahibi olma eğilimindedir, kadere aynı derecede bağımlıdır: bir Bitcoin kardeşliğine. Tüm erkekler, kripto para birimine ilgi duyan ve yatırım yapan erkekler bile Bitcoin kardeşi değildir. Aslında, bir Bitcoin kardeşi çok özel bir türdür: Her gece yatmadan önce İncil okur gibi 4 Saatlik Çalışma Haftası kitabını okur, Instagram’da ilham verici girişimci hesaplarını takip eder, her öğünde Huel [besinsel bir toz gıda] yer (ya da içer?). Uyumadan önce de uyanır uyanmaz da hisse senedi fiyatlarını kontrol eder. Tüm parasını Coinbase’e yatırmıştır. Blockchain parasıyla yatıp kalkar. En önemlisi de, çok ama çok zengin olacağını düşünür. Hayatımı astrolojiye göre yaşasaydım şimdiye kadar en az sekiz kez işimden istifa ederdim. Buna karşılık, Bitcoin kardeşlerin mali durumları ve onlara yakın olanların yaşamları üzerinde çok daha büyük bir etkisi olabilir.
Bitcoin fiyatları fırladıkça insanlara büyük ikramiye vururken bazı yatırımcılar da onları bir anda iflasın eşiğine getirebilecek finansal iniş-çıkışlara bağlılıkları nedeniyle büyük meblağlarda para kaybetti. İnsanlar ayrıca, dolandırıcılık ve sahtekarlık ağına düşmeye karşı savunmasızlar, bazıları ise, güvenli kripto yatırım platformları gibi görünen sahte uygulamalara birikimlerini kaptırıyorlar. Meşru ticaret teknolojileri bile, Bitcoin aracılığıyla ödeme yaptıklarına inanan bazı Tesla müşterilerinin tüm ödemelerini boşluğa göndererek 100 bin dolar kaybetmesine yol açan sistem hataları geliştirdi. Bitcoin kültürel olarak daha üst tabakaya hitap ediyor gibi görünse de, bu tip basiretsiz düşler kripto piyasası için Venüs Boğa’da olduğundan boşanmak kadar aptalca. Astroloji ve diğer “alt tabakadan” ilgi alanları genel olarak kullanıcı dışındaki herkes için zararsızken Bitcoin’in çevresel etkilerinin korkutuculuğu da cabası. Bitcoin madenciliği şu anda dünyanın toplam elektrik üretiminin yüzde 0,6’sını tüketiyor, bu da Norveç’in tamamında tüketilen elektrikten daha fazla.
Bitcoin kardeşi komşum Mark, sahip olduğu her kuruşu geçen yıl Bitcoin’e yatırdı. O şansı yaver gidenlerden biri: Bir bütün Bitcoin’e harcadığı 11 bin dolar, altı ay sonra tahmini olarak 60 bin dolara yükseldi. “Risk almaya değer olduğunu hissettiğini” söylüyor: “Tek bir Bitcoin’in fiyatının bir ila altı yıl içinde 250 bin dolara ulaşacağına inanıyorum. Çıkış planım emekli olmak. PayPal gibi şirketler son zamanlarda madenciliği yapılan her şeyi satın alıyor ve bu sadece fiyatı artırmaya devam edecek. Satın almamak aptallık olur.” Bazense işler ters gider, özellikle de tavsiyenizi güvenilmez bir kaynaktan alırsanız. Bitcoin kardeşliği falcıya giden ve avuçiçlerini okutan insanlarla alay eder, ancak internetin rastgele köşelerinden güvenle finansal tavsiye alır; tüyo değiş-tokuşunda bulunan amatör tüccarlarla dolu Reddit forumları milyonlarca üye topluyor. Astroloji ve diğer mistik uygulamalarda olduğu gibi, kriptoya yatırım yapmak da ölçülü olduğu ve büyük resmi kaçırmadan yapıldığı sürece eğlenceli.
Herhangi bir şeye kendinizi çok kaptırmak, kültürel olarak rağbet görsün ya da görmesin, hayatınızın kontrolünü olasılık gelgitlerine kaptırmak demek. Ve bu, sizi zengin ve ünlü yapma potansiyeline sahip olsa da, sizi ve sahip olduğunuz her şeyi kolayca tehlikeye atabilir. Bitcoin ve diğer popüler kripto para birimleri, gelişmekte olan büyüleyici birer pazar ve finansın geleceğinde çok fazla potansiyele sahip. Bununla birlikte, market regülasyonunun eksikliği ve dolandırıcılıklara karşı savunmasızlığı nedeniyle yatırımcılar, başıboş bir tıklamadan veya kötü zamanlanmış bir Elon Musk tweet’inin neden olduğu anlık bir çökmeden her şeylerini kaybetmemek için dikkatli davranmalılar. Aynı şekilde, astroloji, tarot ve diğer mistik sanatlara tutkun kişilerin de kehanetlere temkinli yaklaşmaları ve kartları belli bir şekilde dağıtıldığı için hemencecik bir karara varmaktan kaçınmaları gerek. Sonuç olarak, gelecek hepimiz için bir bilinmeyen ve bir istisna dışında bizi neyin beklediği hakkında hiçbir fikrimiz yok: Bitcoin kardeşliğinin gelecekteki evrimi, aralarındaki pek çok paralelliğe rağmen, kadınların ve queer insanların ilgilerini her zaman küçük görecek. Bu ise klasik bir Yay davranışı işte.
Kapak görseli: XRP kripto para illüstrasyonu.
