Mümine 14 yaşında. Makedonya’nın dağ köylerinden Kocalı’da yaşayan, Türkçe konuşan yörüklerden biri. Ailesi tütün ekiyor. Yarım saatlik belgeselde Mümine’yi tütün toplarken, asarken, annesi, ablasıyla börek yaparken, çeşme başında görüyoruz. Tüm belgesel boyunca tek bir mesele konuşuluyor neredeyse aile içinde. Mümine evden kaçmasın, diğer kaçan arkadaşları gibi. Köyden birine, ailesinin rızasıyla verilirse daha çok başlık parası alınacak. Ama, Mümine ortaokuldan devam etmek istiyor eğitimine, tütün tarlalarından ancak okuyarak uzaklaşacağını, daha iyi bir yaşama okursa ulaşacağına inanıyor.
Mutlaka seyredin, çok güzel belgesel. Müzikler de ayrı güzel. Belgeselin açılışı da, sözlerini hiçbir yerde bulamadığım bir şarkı ile yapılıyor: Bize yörük diyorlar, Altı yüz sene evvel bizim büyüklerimiz, Dağa, Anadolu’dan Makedonya’ya, Yürüyerek geldi yörük, O günden bugüne buranın, Dağlarına yerleştik dilimiz vadiye kadar yeter.
Makedonya’da yaşayan Türklerin tarihi 15. yüzyılda Balkanların Osmanlı topraklarına katılmasıyla başlıyor. Bugün Türkçe konuşanların sayısı 80.000 olarak tahmin ediliyormuş, bunların 10.000 kadarı halen dağlarda ve yörük geleneklerini devam ettirerek yaşıyormuş. Belgeselin yazanı yöneteni Biljana Garvanlieva. Yapım yılı 2009. Aeon’da yayınlandı belgesel kısa bir yazıyla, ben de orada gördüm.
