“Sana etek giydiririm!”i ilk kim tehdit olarak kullandı bilmiyorum ama herhangi bir ülkenin kanunlarında erkeklerin etek giymesine getirilmiş bir kısıtlama olup olmadığı konusunda bir araştırma yapayım derken Fransız Anayasası’nda geçtiğimiz Şubat ayına kadar kadınların sokakta pantolon giymesine karşı, uygulanmasa da yerini koruyan bir kanunun varlığını öğrendim. Ancak erkeklerin etek giymesine karşı bir kanun bulamadım. Anlaşılan erkeklerin gönüllü olarak elbise giymek isteyebileceği fikri kanunlarda yer edemeyecek kadar tuhaf kabul edilmiş. Trans bireylerin yaşadığı korkunç haksızlıklar anayasada yazılı bir kanun uygulamasından kelli değilse bile; toplumun geneli ve cezaları uygulayan taraf; cinsiyeti, bireyin belirlediği bir durum olarak görmeyi reddediyor. Kadın organlarıyla doğan bir bireyin toplumun belirlediği erkek görünümüne girmesi ürkütücü; kabul gören anlamıyla erkek olarak doğan bir bireyin “kadın” olduğunu hissetmesi ise utanç verici/kabul edilemez ya da en hafif şekliyle “gülünç” olarak görülmeye devam ediyor.
Kadınların “erkek gibi giyinerek ve davranarak” bazı haklar elde edebildiğinden daha önce şurada ve şurada bahsettik. Bu örnekler tarihte oluşmuş törelerin devamı ya da geçmişte kalmış gelenekler olarak 5Harfliler’de yer etti. Ancak Birleşik Arap Emirlikleri’nde, özellikle Sharjah’da yeniden ortaya çıkan “erkek gibi giyinen kadınlar”ın varlığına değinmemiştik. Bu fenomenin kendini tekrar edişinin son örneği Emirliklerde yaşayan Müslüman kadınların cinsiyet değiştirme veya transgender yönelimleri olmaksızın erkeklerin sahip olduğu haklara kavuşmak için geliştirdikleri yeni bir kimlik çeşidi olarak karşımıza çıkıyor. Konuyla ilgileniyorsanız 2010 yılında yayınlanmış şu haberi İngilizce olarak okuyabilirsiniz.
İşte nasıl erkek gibi olmak kadınlara prestij sağlamaya yarar olduysa, kadın kıyafeti giymek de bazı erkekler için utanç verici bir durum. Ali Ağaoğlu’nun 1453 İstanbul Projesi ile ilgili söylediği “ağaç kıyımını kanıtlasınlar taksimde etek giyip gezeceğim!” duyurusunu haydi “Ağaoğlu’dur…” diyerek geçelim de Radikal‘inden soL portalına bu hakaret içeren söylemi normalleştiren ve hesabını soran yayınlara ne diyelim?
İddia uğruna rezil olmak, kadın elbisesi giyecek hale düşmek yalnızca bizim buralarda olmuyor. Yeri geliyor Kiefer Sutherland de Letterman Show’a bir bahis sonucunda yeşil bir eprimeyle çıkıp REZİL olabiliyor.
Biraz dağınık gittim farkındayım. Ancak konu cinsiyet ayrımcılığı olunca; dünyanın her tarafından kaynak bulması o kadar kolay ki, insanda Stendhal Sendromu’msu bi haller baş gösteriyor.
Esas konumuz şu;
Geçen hafta 17 Nisan Çarşamba günü İran’daki Kürt şehri Marivan’da mahkeme, ne suç işlediği haber kaynaklarında bulunmayan bir suçluyu zorla geleneksel Kürt kadını kıyafetleriyle sokakta dolaştırıp “gururunu kırarak” cezalandırmış.
NNSROJ Kürt Haber Ajansının haberine göre mahkeme kararından birkaç saat sonra mahkum, şehrin sokaklarını kadın kıyafetleriyle dolaşıp cezasını yerine getirmiş.
Bunun üzerine yüzlerce kadın Marivan’ın sokaklarında durumu protesto etmek için bir araya gelip Güvenlik Güçlerinin uygulamasının “rezil” bir uygulama olduğuna dikkat çekmişler.
Bu tip bir cezanın genel olarak kadınları küçük düşürücü özellikle de Kürt kadınlarını aşağılayıcı olduğu vurgulanmış.
Bu ceza türü Marivan’da ilk defa uygulanan bir ceza türü değilmiş, bu Nisan ayında yargıdan üç adet mahkuma daha “Kürt kadınına özgü kırmızı kıyafetlerle şehri gezme cezası” verilmiş.
İran’daki Feminist Kürt Birliği’nin düzenlediği barışçıl gösteride Kürt kadınları geleneksel kıyafetleriyle yer alıp “saygı” talebinde bulunmuş. Aynı zamanda İran’daki Kürt toplumunu aşağılayıcı politikalara karşı sloganlar atılmış.
Burada, İran’ın Şii çoğunluğun yönettiği bir ülke olduğunu ve İran Kürdistan’ındaki Kürtlerle Tahran yönetiminin arasının pek iyi olmadığını da anımsatalım. Zaten Kürt kadınları da yürüyüşte yalnızca feminist bir grup olarak değil yukarda söylendiği gibi Kürt toplumu adına da itirazlarını dile getirmişler. Yine de suçlulara verilen cezada geleneksel Kürt erkeği kıyafeti giydirilmesi gibi bir durum yok. Kırmızı, süslü Kürt kadını kıyafeti şart koşulmuş.
Adına adalet sistemi denilen bir sistemde “kadın kılığında bir adam”dan daha yüksek bir saygınlığa sahip olduğu var sayılan bir hakimin; “sanığın, geleneksel kırmızı Kürt kadını elbisesi giymesine…” diye bir cümle kurabilmesi esas yüz kızartıcı suç olmalıydı ama değilmiş işte. Neyse ki bu durum da yargının, halkın görüşlerinin gerisinde kaldığı durumlardan biriymiş ki Kürt kadınları ayaklandıktan hemen sonra İran’da yaşayan Kürt erkekleri duruma tepkilerini göstermek için Facebook’ta Kürt kadını kıyafetleri giyip fotoğraf çektirdikleri bir grup kurmuşlar. Bu güzel erkeklerin yaptığı bu anlamlı protestodan bir kaç fotoğraf koymak istedim ama seçmesi inanılmaz zor oldu. Lütfen siz benim paylaştığım fotoğraflardan fazlası için protestonun beş günde 6000 takipçiyi bulan facebook sayfasına bakmayı ihmal etmeyin. İnsanın içinde umut üstüne umut yeşerten, kadın gibi olmayı ayıp veya gülünç bulanlara “gülüp geçen” mükemmel fotoğraflar.
Bitirirken eylemin sayfasındaki şu sözleri aktaralım;
Namo Kurdistani:
“Kadınlık”a desteğimi ve onların tarih boyunca çoğunlukla erkeklerden çektiklerine karşı dayanışmamı göstermek [sic]. Kısa zaman önce bir aptal hakimin birinin, bir suçluyu kadın kıyafeti giymekle cezalandırdığını gördük. Yani zaman, bir araya gelip kadınlara karşı bu aptalca, şiddet dolu ve insanlık dışı davranışı kınama zamanıdır. Kadınlar bu toplumun ve dünyanın yarısıdır. Yapabileceğimin en azını yaparak kadınlara destek oluyorum. Facebook’taki sevgili arkadaşlarım, lütfen bu fotoğraflarımı paylaşıp beğenin ki o insanlara toplumun diğer yarısını nasıl sevdiğimizi ve insanlar arasında ayrım yapmadığımızı gösterelim. Yaşasın eşitlik ve insanlık.
